divam edebiyatı sanatçıları

DİVAN EDEBİYATI SANATÇILARI

13.yy’da Anadolu’da dini konularda yazan Sultan Velet Ahmet Fakih ve Şeyyad Hamza’yı görürüz.Bu yy’da din dışı konularda şiirler yazan ilk divan şairi
olarak Hoca Dehhan-i görürüz.

HOCA DEHHANİ

*13.yy’da yaşamıştır.Horasan Türklerindendir.

*İran edebiyatı etkisiyle din dışı şiirler yazdı.

*Divan edebiyatının ilk şairi olarak kabul edilir.

*Şiirlerinin en önemli teması aşktır.

*Farsa’ça bir Selçuk Sehnamesi yazdığı da söylenir.

SEYYİD NESİM (14.YY)

*14.yy’da tasavvuf alanında şiirler yazan Seyyid Nesim’i görürüz.

*Eserlerinde Azeri Türkçesini kullanmıştır.

*Dili oldukça sadedir.

*Şiirleri son derece liriktir

*Divanı vardır.Tuyuğları önemlidir.

AHMEDİ (14.YY)

*Din dışı şiirler yazmıştır.

*Şiirleri liriktir.

*İskendername adlı mesnevisi önemlidir.

15’yy

Anadolu dışın Ali Şiir Nevai Anadolu da ise Ahmed Paşa Necati Bey önemlidir.Süleyman Çelebi ise Vesiletün Necat isimli Mevlidini bu devirde yazmıştır.


ALİ ŞİR NEVAİ (1441-15019)

*Büyük bir devlet adamı ve büyük bir edebiyatçıdır.

*Türkçenin Farsça dan üstünlüğünü ortaya koymaya çalışmıştır.

*Muhakemet’ül Lügateyn adlı eserinde Türkçeyle Farsçayı karşılaştırarak Türkçenin daha üstün bir dil olduğunu söyler.

*Türk dil kurumunu kurmaya çalışmış ve bu amaçla şiirleri yazmıştır.

*Çağatay lehçesini kullanmıştı.

*5 Mesneviden meydana gelen hamse sahibidir.

*Düz yazıları da vardır.

*Eserleri:Mahzen’ül –Esrar (Sırlar Hazinesi) MantıkuıtTayr (Kuşların dili) İlk şairler tezkiresi olan Mecalisü’n-Nefais,Mizanül-Ezvan (Vezinlerin terazisi)


ŞEYHİ (1371-1431)

*Germiyanoğulları ve Osmanlı saraylarında bulunmuş devlet büyüklerine kasideler sunmuştur.

*Padişahtan aldığı tımarın verilmemesi üzerine hammameyi yazmıştır.İkinci Murat’a sunduğu söylenir.

*Harname dışında hüsrev ile şirin adlı mesnevisi vardır.

16.yy

Osmanlı devletinin siysi ve edebi olarak zirvede bulunduğu bir dönemdir.Bir çok ünlü şair yetişmiştir.

FUZULİ(1495-1431)

*Divan edebiyatının en büyük şairidir.Kerbela’da yaşamıştır.Türbedarlık yapmış iyi bir eğitim görmüştür.

*Şiirlerin Azeri Türkçesi ile yazılmıştır,Dönemine göre dili sadedir.Gazel şairi olarak bilinir.

*Şiiri bir ilim işi olarak görür.İlimsiz şiiri temasız duvara benzetir.

*Şiirde tasavvuf önemlidir.

*Diğer önemli konu aşktır.

BAKİ (1521-1600)

*İyi bir Medrese eğitimi görmüş ve çeşitli medreselerde müderrislik yapmıştır.

*Şiirlerde tasavvufa yer vermiştir.

*Aşk,tabiat ve devrinin ihtişamı şiirlerinde yer alan başlıca konulardır.

*Gazel türünün tanınmış şairlerindendir

*Dili kullanmada başarılıdır.

*Ahenkli,akıcı,zevkli bir dili vardır.

*Söz sanatlarını başarıyla kullanır.

*Divanı var nesir türünde Fezail Mekke adlı eseri vardır.

*Divandaki kanuni mersiyesi önemlidir.

17.yy

Bu yy’ın iki önemli şairi Nefi ve Nabi’dir.

NEFİ (1582-1636)

*Padişahlara ve ileri gelenlere yazdığı kasideleri ve hicivleriyle tanınır.

*Ölçüsüz birimidir.Övdüğünü göklere,kötülediğini yerin dibine sokar.

*Kasideleriyle tanınır.

*Dili süslü ve sanatlıdır.Dilini çok iyi kullanır.

*Hicivlerini sihamı kaza isimli eserinde toplar

NABİ (1642-1712)

*Şiir ile düşünceyi birleştiren şair olarak görülür.

*Şiirlerde hikametli sözlere atasöleri yer verilmiştir.

*Dili akıcıdır.

*Şiirlerde toplanan düzensizlikleri hayatın kişiyi kötülüklere ***üren yönlerini göstermeye çalışmıştır.

*Hayriye,Hayrabat adlı iki didaktik mesnevisinin yanında Tüfetü,Haremyn ve Minşeat adlı kitapları da vardır.

18.yy

Divan edebiyatının son yy’dır.Bu yy’dan sonra büyük divan şairleri yetişmiştir.

NEDİM (1681-1730)

*Lale devrini yaşamış ve şiirlerinde yansıtmıştır.

*Şiirlerdeki zevk,sefa,eğlence,nükte,musiki bir aradadır.

*Şiirdeki inceliğe büyük önem verilir.

*Divan edebiyatının kuralları dışına çıkmıştır.Kendine özgü bir dil oluşturmuştur.

*Edebiyatımızda mahalleleşme cereyanı Nedim’le başlamıştır.

*İstanbul Türkçesini şiire getirmiştir.

*Şiirde İstanbulun Mesire yerlerini anlatır.

*Dini konulara hiç yer vermemiştir.

*Dili açık,yalın,ahenklidir

*Şarkı türünün önemli bir ismidir.

*Gazelleriyle ünlüdür divanı vardır.

*Divanda hece vezniyle yazılmış bir de türkü vardır.

ŞEYH GALİP (1757-1799)

*Divan edebiyatının son büyük şairidir.

*Süslü ve çeşitli söz sanatları ile yüklü,ağır bir dili vardır.

*Sebk-i Hindi adı verilen üslubun edebiyatımızdaki temsilcisidir.

*Düşünce ve tasvirlerdeki örülü yoğun bir hayal gücü vardır.

*Şiirlerinde musiki önemlidir.

*Eserleri
16
ivan ve Hüsni adlı iki aşk eseri vardır